Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng phát triển, các nhà máy sản xuất đang đối mặt với nhu cầu chuyển đổi số mạnh mẽ. Hệ thống MES (Manufacturing Execution System) đã và đang trở thành giải pháp thiết yếu giúp doanh nghiệp theo dõi, kiểm soát và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thành công, việc lựa chọn một hệ thống MES phù hợp là điều quan trọng và cần nhiều sự cân nhắc. Dưới đây là 10 yếu tố mà doanh nghiệp cần xem xét khi lựa chọn hệ thống MES để chuyển đổi số cho nhà máy sản xuất.
1. Tính năng tương thích với quy mô và đặc thù của nhà máy
Mỗi nhà máy sản xuất có đặc điểm riêng về quy mô, ngành nghề và quy trình. Do đó, hệ thống MES cần phải tương thích với nhu cầu và đặc thù sản xuất của từng doanh nghiệp. Một hệ thống MES phù hợp cần có khả năng điều chỉnh linh hoạt để hỗ trợ nhiều quy mô từ nhỏ, vừa đến lớn và có thể đáp ứng các ngành sản xuất đặc thù như ô tô, điện tử, dược phẩm, thực phẩm… góp phần giúp các nhà máy sản xuất chuyển đổi số thành công.
Khi chọn lựa hệ thống, hãy đảm bảo rằng nó có khả năng tùy biến theo mô hình sản xuất của nhà máy, từ khâu quản lý nguyên liệu đầu vào cho đến quy trình hoàn thiện sản phẩm. Việc triển khai một hệ thống MES phù hợp sẽ giúp tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu lãng phí trong quá trình sản xuất giúp chuyển đổi số thành công cho nhà máy sản xuất.
7 Lưu Ý Giúp Nhân Viên Áp Dụng Hệ Thống MES Hiệu Quả Ngay Lập Tức
2. Khả năng tích hợp với các hệ thống hiện có
Trong quá trình chuyển đổi số cho nhà máy sản xuất, việc tích hợp các hệ thống là một thách thức lớn. Hệ thống MES phải dễ dàng tích hợp với các giải pháp công nghệ khác như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) hay PLC (Programmable Logic Controller). Điều này đảm bảo rằng dữ liệu được luân chuyển một cách liên tục và thông suốt giữa các phòng ban và bộ phận sản xuất.
Xem thêm: 6 thành phần chính và lợi ích khi sử dụng SCADA
Sự tích hợp hiệu quả giúp doanh nghiệp tránh được sự trùng lặp trong việc xử lý dữ liệu, giảm thiểu sai sót và đảm bảo mọi quyết định sản xuất đều được dựa trên thông tin thời gian thực.
3. Khả năng mở rộng theo nhu cầu sản xuất
Sự phát triển của doanh nghiệp luôn đi kèm với nhu cầu mở rộng sản xuất. Một hệ thống MES lý tưởng phải có khả năng mở rộng dễ dàng mà không ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể. Hãy chọn một hệ thống có thể mở rộng linh hoạt từ quản lý vài dây chuyền sản xuất đến hàng chục hoặc hàng trăm dây chuyền mà vẫn giữ nguyên tính chính xác và hiệu quả.
Ngoài ra, việc mở rộng hệ thống MES cũng cần linh hoạt trong việc thêm các module, công nghệ mới khi doanh nghiệp phát triển thêm các giải pháp mới, giúp hỗ trợ tốt hơn trong quá trình chuyển đổi số.
4. Khả năng quản lý dữ liệu thời gian thực
Một trong những lợi ích lớn nhất của hệ thống MES là khả năng cung cấp thông tin sản xuất theo thời gian thực. Điều này giúp nhà quản lý có thể đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác dựa trên dữ liệu hiện có, từ đó tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao năng suất.
Một hệ thống MES hiệu quả phải có khả năng thu thập dữ liệu một cách liên tục và cung cấp báo cáo chi tiết theo thời gian thực. Điều này không chỉ giúp tăng tính minh bạch mà còn giúp doanh nghiệp dễ dàng phát hiện và khắc phục các sự cố phát sinh trong quá trình sản xuất.
5. Khả năng theo dõi và tối ưu hóa hiệu suất sản xuất
Hệ thống MES cần có các công cụ theo dõi hiệu suất sản xuất (OEE – Overall Equipment Effectiveness) để đánh giá sự hiệu quả của máy móc và nhân công. Những chỉ số như thời gian hoạt động của thiết bị, tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn, tỷ lệ lãng phí đều cần được phân tích và báo cáo đầy đủ.
Với các thông tin này, nhà máy có thể dễ dàng tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thời gian dừng máy và tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Xem thêm: MES: Động lực cốt lõi trong chuyển đổi số của doanh nghiệp sản xuất
6. Tính bảo mật và an toàn dữ liệu
Trong bối cảnh tấn công mạng ngày càng gia tăng, vấn đề bảo mật dữ liệu là yếu tố quan trọng khi lựa chọn hệ thống MES. Hệ thống phải có khả năng bảo vệ dữ liệu sản xuất của doanh nghiệp khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài cũng như những lỗi phát sinh nội bộ.
Một hệ thống MES đáng tin cậy cần cung cấp các tính năng bảo mật như mã hóa dữ liệu, phân quyền truy cập, và theo dõi hoạt động người dùng để đảm bảo rằng dữ liệu quan trọng của nhà máy luôn được an toàn.
7. Khả năng tùy chỉnh và phát triển theo nhu cầu riêng của doanh nghiệp
Mỗi doanh nghiệp có quy trình sản xuất khác nhau, do đó khả năng tùy chỉnh hệ thống MES theo nhu cầu riêng là điều cần thiết. Hệ thống phải cho phép doanh nghiệp điều chỉnh giao diện, quy trình và các tính năng sao cho phù hợp với yêu cầu sản xuất và mục tiêu kinh doanh.
Một hệ thống MES linh hoạt sẽ giúp nhà máy có thể phát triển và điều chỉnh nhanh chóng theo sự thay đổi của thị trường và công nghệ mà không phải tốn nhiều chi phí nâng cấp.
8. Hỗ trợ và bảo trì hệ thống
Việc vận hành một hệ thống MES đòi hỏi sự hỗ trợ liên tục từ nhà cung cấp. Khi chọn hệ thống MES, doanh nghiệp cần lưu ý đến dịch vụ hỗ trợ khách hàng của nhà cung cấp, bao gồm cả dịch vụ bảo trì và sửa chữa khi hệ thống gặp sự cố.
Hãy chọn một nhà cung cấp có uy tín và có khả năng hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu, cũng như cung cấp các giải pháp bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống MES luôn hoạt động ổn định và hiệu quả.
9. Khả năng dự báo và phân tích dữ liệu
Một hệ thống MES không chỉ giúp theo dõi và kiểm soát quy trình sản xuất mà còn phải có khả năng phân tích dữ liệu để dự báo xu hướng. Các công cụ phân tích mạnh mẽ sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược, từ việc dự báo nhu cầu nguyên liệu cho đến dự đoán xu hướng bảo trì máy móc.
Hệ thống MES hiện đại cần tích hợp AI (Trí tuệ nhân tạo) và Machine Learning (Học máy) để phân tích các dữ liệu lớn, giúp nhà máy dự đoán và cải thiện hiệu suất một cách liên tục.
10. Giá cả và chi phí đầu tư cho hệ thống MES
Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là yếu tố giá cả. Chi phí đầu tư ban đầu cho một hệ thống MES có thể khá cao, đặc biệt là đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét chi phí tổng thể, bao gồm cả chi phí duy trì và nâng cấp trong tương lai.
Một hệ thống MES hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành mà còn tăng năng suất, từ đó tạo ra lợi nhuận lâu dài.
Việc lựa chọn hệ thống MES phù hợp cho nhà máy sản xuất là một quyết định quan trọng, đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi số cho nhà máy sản xuất. Hãy cân nhắc các yếu tố nêu trên để đảm bảo rằng hệ thống MES mà doanh nghiệp lựa chọn không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn có khả năng mở rộng và phát triển theo xu hướng công nghệ trong tương lai. Một hệ thống MES chất lượng không chỉ giúp doanh nghiệp theo dõi và kiểm soát quy trình sản xuất mà còn là chìa khóa để chuyển đổi số thành công.
